Taith WASPI – Dave Parsons, Rheolwr Cod WASPI
Dychmygwch y da sy'n digwydd wrth rannu gwybodaeth am gleifion a defnyddwyr gwasanaethau i gyflawni canlyniadau cadarnhaol sy'n canolbwyntio ar y claf neu wella gwasanaethau. Mae'r data cywir am y bobl gywir ar gael ar yr amser cywir yn ddisgwyliad rydyn ni'n ei gymryd yn ganiataol fel hawl.
Nawr, dychmygwch amser pan na allai sefydliadau rannu gwybodaeth am bobl yn hawdd oherwydd bod y rhwystrau canfyddedig i rannu yn fwy na manteision gwneud hynny. Dychmygwch fod rhannu gwybodaeth am bobl yn rhy gymhleth, yn rhy anodd a bod cytuno ar gytundeb rhannu data rhwng sefydliadau partner yn rhy anodd i gael cytundeb arno.
Mae'n swnio'n ddrwg, onid yw e? Credwch chi neu beidio, dyna sut olwg oedd ar rannu data ar draws gwasanaethau cyhoeddus a llywodraethu gwybodaeth yn ôl yn 2004.
Dechreuodd y sefyllfa honno newid yn 2005 pan ddatblygwyd Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru (WASPI). Dechreuodd datblygiad templed Protocol Rhannu Gwybodaeth WASPI gefnogi sefydliadau a rhoi hyder y gellid rhannu a dogfennu gwybodaeth rhwng partneriaid, gan ddarparu fframwaith a fu’n galluogi sefydliadau i weithio ar y cyd, gan newid canfyddiadau ynghylch rhannu gwybodaeth er lles yr unigolion.
Un o ganlyniadau mwyaf nodedig WASPI fu ei rôl yn newid y diwylliant a chanfyddiadau ynghylch rhannu gwybodaeth, a hynny o bryder sylweddol ynghylch rhannu data personol i dderbyn y gall rhannu gwybodaeth trwy adnoddau’r fframwaith fod yn ddiogel, yn gyfreithlon ac yn fuddiol. Trwy sicrhau bod data personol yn cael ei rannu’n gyfrifol ac yn ddiogel, mae WASPI wedi cefnogi darpariaeth gwasanaeth mwy integredig ac effeithlon. Heb os, mae hyn wedi arwain at welliannau sylweddol yng ngofal cleifion a defnyddwyr gwasanaethau, gan arwain at benderfyniadau mwy gwybodus a chanlyniadau gwell.
Ar hyn o bryd, mae dros 850 o sefydliadau wedi cofrestru ar gyfer WASPI. Mae'r Protocolau Rhannu Gwybodaeth a grëwyd yn ymrwymiad i rannu data pobl er mwyn darparu gwasanaethau gwell a mwy effeithiol i unigolion.
Nid yw WASPI yn ymwneud â'r sector iechyd yn unig chwaith - mae awdurdodau lleol, yr heddlu, gwasanaethau tân ac achub, tai, addysg, elusennau i gyd yn defnyddio WASPI i hwyluso rhannu ledled Cymru. Os ydych chi'n byw yng Nghymru, mae'n debyg bod WASPI wedi llunio'r gwasanaethau rydych chi wedi dod ar eu traws.
Mewn 20 mlynedd, mae WASPI wedi newid disgwyliadau pobl ynghylch rhannu gwybodaeth bersonol ac wedi atal pobl rhag meddwl bod diogelu data yn rhwystr i wasanaethau cyhoeddus. Yn Iechyd a Gofal Digidol Cymru, rydym yn adeiladu ar 20 mlynedd o WASPI ac yn cynllunio ar gyfer ei ddyfodol.