Cydweithio, Diwylliant, Dathlu: Trawsnewid Rhannu Data yng Nghymru

Dathlodd Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru (WASPI) ei ben-blwydd yn 20 oed gyda chynhadledd nodedig yn dathlu dau ddegawd o gydweithio, arloesi a thrawsnewid gwasanaethau cyhoeddus.

Agorodd Rebecca Evans AS, Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi, Ynni a Chynllunio, y digwyddiad drwy alw fframwaith WASPI yn 'stori lwyddiant go iawn,' gan ddiolch i'w addasiad parhaus i ddiwallu anghenion esblygol awdurdodau cyhoeddus, disgwyliadau'r cyhoedd a thechnoleg sy'n datblygu. Drwy alluogi rhannu data personol ar gyflymder sylweddol, roedd WASPI hefyd yn hanfodol i Lywodraeth Cymru weithredu ei pholisi Cenedl Noddfa, gan helpu i gefnogi ffoaduriaid o Wcráin.[1]. Pwysleisiodd Rebecca Evans AS fod digwyddiad y dydd yn ymwneud â 'chydweithio, diwylliant a dathlu,' gan briodoli hirhoedledd WASPI i'r partneriaethau cryf a ffurfiwyd ar draws gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru.

'Nid yw data erioed wedi bod yn bwysicach.'

Wrth dynnu sylw at bwysigrwydd cynyddol data wrth ddarparu gwasanaethau cynaliadwy sy'n canolbwyntio ar y defnyddiwr, pwysleisiodd Rebecca Evans AS hefyd yr angen am fframweithiau moesegol a diogelwch cadarn i gynnal ymddiriedaeth y cyhoedd.

Atgyfnerthwyd y neges hon gan John Edwards, Comisiynydd Gwybodaeth y DU, Swyddfa’r Comisiynydd Gwybodaeth. Canmolodd WASPI am newid diwylliant rhannu data yng Nghymru a grymuso staff ar bob lefel i rannu data yn ddiogel ac yn gyfrifol. Roedd John Edwards hefyd wrth law i ateb cwestiynau ar rwystrau i rannu gwybodaeth, gwersi allweddol o seiber-ymosodiadau a rôl Swyddfa’r Comisiynydd Gwybodaeth wrth helpu sefydliadau i weithredu'r Ddeddf Data (Defnyddio a Mynediad) newydd.

Dathlodd Dave Parsons, Rheolwr Cod WASPI, daith WASPI hyd yn hyn, gan nodi ei rôl ganolog yn ystod pandemig COVID-19 fel llwyddiant mawr, lle roedd ei fframwaith yn galluogi rhannu data cyflym a diogel ar gyfer y fenter Profi Olrhain Diogelu. Mae cerrig milltir allweddol dros yr 20 mlynedd diwethaf hefyd yn cynnwys sefydlu pum grŵp sicrwydd ansawdd rhanbarthol ledled Cymru, cyflwyno protocolau sy'n cyd-fynd â GDPR, a chyhoeddi dros 350 o brotocolau rhannu gwybodaeth cymeradwy a gyhoeddwyd ar wefan WASPI. Heddiw, mae mwy na 950 o sefydliadau wedi ymuno â Chytundeb WASPI.

Yna edrychodd Marcus Sandberg, Rheolwr Sicrwydd Llywodraethu Gwybodaeth WASPI, a Ben Tuckett, Swyddog Sicrwydd Llywodraethu Gwybodaeth WASPI, tua'r dyfodol a beth sydd nesaf i WASPI. Gyda'r amcanion allweddol ar gyfer yr ychydig flynyddoedd nesaf yn cynnwys cymeradwyo fframwaith WASPI fel Cod Ymddygiad GDPR y DU a chyflwyno templedi wedi'u diweddaru yn seiliedig ar adborth defnyddwyr.

Aeth trafodaethau gyda'r gynulleidfa i'r afael â'r heriau o gydbwyso arloesi - fel mabwysiadu deallusrwydd artiffisial - â llywodraethu gwybodaeth yn gyfrifol, gyda Darren Lloyd, Cyfarwyddwr Cyswllt Llywodraethu Gwybodaeth a Diogelwch Cleifion yn IGDC, yn atgoffa'r cynrychiolwyr i barhau i ganolbwyntio ar rannu data diogel, cyfreithlon a thryloyw wrth fabwysiadu arloesedd.

Adleisiodd Ibrahim Hasan, Cyfarwyddwr Act Now, hyn, gan ddweud: 'Mae rhannu gwybodaeth effeithiol yn achub bywydau, yn gwella gwasanaethau ac yn galluogi arloesedd, ond rhaid ei wneud yn gyfreithlon ac yn dryloyw er mwyn cynnal ymddiriedaeth y cyhoedd.'

Daeth y gynhadledd i ben gyda chyflwyniad ar y Porth Rhannu Gwybodaeth (ISG), storfa ar-lein ganolog a gynlluniwyd i symleiddio sicrhau ansawdd, gwella effeithlonrwydd a gwella cydymffurfiaeth a chysondeb. Gan helpu i osgoi dyblygu, bydd y Porth Rhannu Gwybodaeth yn chwyldroi sut mae cydweithwyr Llywodraethu Gwybodaeth yn gweithio drwy ddarparu “un fersiwn o’r gwir” i ddefnyddwyr ledled Cymru.

Wrth i WASPI ddechrau ar ei drydydd degawd, mae'n sefyll fel model o rannu data cydweithredol, moesegol ac effeithiol - un sy'n parhau i lunio dyfodol darparu gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru a thu hwnt.

Dysgwch fwy am daith anhygoel WASPI dros yr 20 mlynedd diwethaf yma.